ფორექს ვაჭრობა საქართველოში – რა უნდა ვიცოდეთ?
მსოფლიოში ფორექსით ვაჭრობა ერთ-ერთი მთავარი ტრენდია თუმცა საქართველოში ეს ინდუსტრია ნაკლებად პოპულარულია. ეს შეიძლება გამოწვეული იყოს იმით, რომ ფორექსი არამომგებიანია? არა, რა თქმა უნდა. ფორექს მარკეტი ერთ-ერთი შესანიშნავი წყაროა იმისთვის რომ გქონდეთ დამატებითი თუ მთვარი შემოსავლის წყარო, ისევე როგორ ვაჭრობა აქციებით, კრიპტო ვალუტით და სხვადასხვა სახის ფასიანი ქაღალდებით. შესაბამისად, ფორექსის არაპოპულარობა მეტ წილად ინფორმაციის ნაკლებობას და არა მის არამომგებიანობას უკავშირდება.
სწორედ ამიტომ, დღევანდელ სტატიაში დეტალურად ვისაუბებთ ფორექსის საერთაშორისო ბაზარზე, მიმდინარე ტრენდებზე, სხვადსხვა არსებულ გამოწევებსა და იმ პერსპექტივებზე, რამაც შესაძლოა ფორექსით ვაჭრობა თქვენთვის კიდევ უფრო მიმზიდველო გახადოს.
რა არის ფორექსი?
ფორექსი იგივე Forex (Foreign Exchange Market) არის ერთ-ერთი ონლაინ სავაჭრო მარკტი, სადაც შეგიძლიათ უცხოური ვალუტით ივაჭროთ. ანუ, ფორექს მარტკეტის მთავარი მექანიზმი არის ერთი ვალუტის მეორე ვალუტაზე გაცვლა იმ ფასების მიხედვით რაც თქვენთვის ფინანსურად ხელსაყრელია. ეს ონლაინ მარკეტი არის მარტივად ხელმსიაწვდომი და მართვადი. ბევრი მიიჩნევს რომ ფორექს ვაჭრობის სწავლა განსაკუთრებულ ფინანსურ განათლებას ან პრფესიულ უნარებს მოიცავს, თუმცა რეალურად ასე არ არის. ეს ისეთივე მარტივად ათვისებადია, როგორც კრიპტო ვალუტით ვაჭრობა, რომელიც საქართველოში მზარდი პოპულარულობით გამოირჩევა. მთავარი, რაც გჭირდებათ არის ძლიერი დროის მენეჯმენტი და საკუთრი ფინასნური აქტვიების ცოდნა, რაც თქვენი მიზნიდან და ვაჭრობისთვის დათმობილი დროის შუალედიდან გამომდინარეობს.
რამდენად ხელმისაწვდომია ფორექს მარკეტი? ვინაიდან ეს ვირტუალური სივრცეა, ერთადერთი რაც თქვენ გჭირდებათ არის ფორეს პლატფორმის არჩევა და შემდგომში მასზე დაკვირვება 24 საათის განმავლობაში. მარკეტი ღიაა 5 დღის განმავლობაში და თქვენ შეგიძლიათ ივაჭროთ, განახორციელოთ ტრანზაქციები ორშაბათიდან პარასკევის ჩათვლით. დღის მანძილზე ყველა პერიოდი არ არის გამორჩეული აქტირუობით. თუთოეულ მარკეტზე, ქვეყნის დროის ზონისა და მოთხოვნის ცვლილების მიხედვით არის დადგენილი ის პერიოდი, როდესაც ვაჭრობა ყველაზე აქტირუი და მომგებიანია. მაგალითად აფრიკის ფორექს ბაზარზე ეს პერიოდი დილიდან შუადღის 2 სათამდე პერიოდს მოიცავს, რაც მაგალითად დასავლეთში შუადღის 1 საათიდან 4 საათამდე შუალედს მოიცავს.
მთავარი დეტალები ფორექსით ვაჭრობის შესახებ
ფორექს ვაჭრობის მთავარ მექანიზმს და თქვენი, როგორც მოვაჭრის ამოცანას, ესაა აირჩიოთ კონკრეტული სავალუტო წყვილი, რომელთა ყიდვა გაყიდვას ისეთი ფასების ფარგლებში აწარმოებთ, რათა მიიღოთ მოგება. ფორექს ბაზარზე ყველა ეროვნული ვალუტაა ხელმისაწვდომი. რაც შეეხება სავაჭრო სავალუტო წყვილებს ეს ქვეყენების მიხედვით განსხვავდება.
არსებობს სამი ტიპის სავალუტო წყვილი. პირველი, ყველაზე გავრცელებულია და ძირითადი ეწოდება. ეს არის წყვილი, რაც მოიცავს ისეთ სავალუტო წყვილებს, რომელთაგან ერთ-ერთი აუცილებლად აშშ დოლარია. რაც შეეხება მეორე ვალუტას ეს აუცილებლად უნდა იყსო ერთ-ერთი საერთაშორისოდ გამოყენებადი ვალუტა და უნდა მოიცავდეს ევროს, ფუნტ სტერლინგს, ავსტრალიურ დოლარს, კანადურ დოლარს, იაპონურ იენს, ახალ ზელანდიურ დოლარს ან ფრანკს.
ასევე არსებობს ნაკლებად გამოყენებადი, მეორეხარისხოვანი წყვილები რაც გულისხმობს ნებისმიერი იმ ეროვნული ვალუტით ვაჭრობას რომელიც ზემოთ არის ჩამოთვლილი და არ შეიცავს აშშ დოლარს. შესაბამისად, თუ თქვენ საქართველოში გადაწყვეტთ ივაჭროთ ევროთი და კანადური დოლარით, თქვენ სწორედ მეორეხარისხოვან სავაჭრო ვალუტის წყვილს შექმნით.
ასევე შეგიძლიათ აირჩიოთ კიდევ უფრო იშვიათად გამოყენებადი ვალუტები და შექმნათ ე.წ ეგზოტიკური სავალუტო წყვილი. მეტ წილად ეს ისეთ სავალუტო წყვილებს მოიცავს, რომელთაგან ერთ-რთი საერთაშორისოდ გამოყენებადი ხოლო მეორე განვითარებადი ქვეყნის ეროვნული ვალუტაა. თუმცა ნებისმიერი ნაკლებად გავრცელებული სავალუტო წყვილიც ჩაითვლება ეგზოტიკურად. მაგალითისთვის მსგავსი იქნება ქართული ლარისა და თურქული ლირის ფორექსით ვაჭრობისთვის გამოყენება.
ფორექს ბაზრის მონაწილეები
კრიპტო ვალუტის ბაზრისგან განსხვავებით, რომელსაც არანაირი ფინანსური ინსტიტუტი არ არეგულირებს და მის მონაწილე მხარეებად მხოლოდ მოვაჭრეები და სავაჭრო პლატფორმა შეგვიძლია მივიჩნიოთ, ფორექს მარკეტი ამ მხრივ ბევრად დატვირთულია. კონკრეტულად, ფორექს მარკეტი ბევრად მასშტაბურია და ვინაიდა ესება ეროვნული ვალუტებით ვაჭრობას, ამსში ჩართულია როგორც ცნეტრალური და საერთაშრისო, ასევე ეროვნული და კომერციული ბანკები. დამატებით მონაწილე მხარეებს წარმოადგენენ ბროკერები და ფიზიკური პირები რომლებიც ვაჭრობენ.
რაც შეეხება თუ რა არის საჭირო იმისთვის რომ გახდე ფორექსით მოვაჭრე, სხვა ვირტუალური ფინანსური ბაზრების მსგავსად, თქვენ გჭირდებათ პლატფორმა, რომელზეც დარეგისტრირდებით, შექმნით ფინანსურ პორტფოლიოს და დაიწყევთ ვაჭრობას. ანუ თქვენ გჭირდებათ აირჩიოთ საბროკერო კომპანია. მსოფლიოში უამრავი საბროკერო კომპანიაა და მათ სხვადსხვა ტიპის მოთხოვნები და შემოთავაზებები გააჩნიათ. მათი დიდი ნაწილი საქართველოში ხელმისაწვდომია. ჯერჯერობით არ იძებნება ოფიციალური ინფორმაცია იმაზე თუ არსებობს ოფიციალური ფორექს საბროკერო კომპანია საქართველოში, თუმცა თქვენ მატივად შეგიძლიათ ისარგებლოთ სხვა საერთაშორისო ბროკერებით. მათგან ერთ–ერთი პრესტიჟულია სანდოობითა და ხელსაყრელი ბონუსებით, საბროკერო XM, რომელზეც მარტივი რეგისტრაცია შეგიძლიათ გაიაროთ ქვემოთ:
ბროკერის არჩევის შემდეგ, მთავარი ეტაპია აირჩიოთ სვალუტო წყვილი, რომლითაც განაგრძობთ ვაჭრობას. დაიმახსოვრეთ, რომ ხელმისაწვდომი სავალუტო წყვილები და ერთეულები საბროკერო კომპანიის მიხედვით განსხვავდება. როცა საქმე ეხება ძირითად და მეორეხარისხოვან სავალუტო წყვილებს, ისინი ბროკერთა თითქმის 100%-ში ხელსმისაწვდომია, თუმცა თუ თქვენ აპირებთ ივაჭროთ ეგზოტიკური წყვილებით, მაშინ აუცილებლად გადაამოწმეთ თუ რას გთავაზობთ საბროკერო კოპანია. დარეგისტრირების შემდეგ კი თქვენ შეგიძლიათ განათავსოთ თქვენი პირველი ინვსტიცია და მარკეტზე დაკვირვების შედეგად მიიღოთ გადაწყვეტილებები, იყიდოთ ან გაყიდოთ ფორექს აქტივები.
როგორ შევარჩიოთ ფორექს ბროკერი და ვივაჭროთ საქართველოში
ფორექს ბროკერის შერჩევის პროცესი საკმაოდ მნიშვნელოვანია, ვინაიდან ფორექს მარკეტზე, ისევე როგორც სხვა საფინანსო ბაზრებზე მაღალია თაღლითობის რისკი. კონკრეტულად, თქვენ შეიძლება გახდეთ ყალბი კომოანიის შეთავაზების მსხვერპლი, დაკარგოთ თქვენი ინვესიტიცია, ხოლო თქვენი პირადი ინფორმაცია შესაძლოა არაკეთილსინდისიერი მიზნებისთვის იქნეს გამოყენებული. შესაამისად, სანამ გადაწყვეტთ ბროკერის პლატფორმაზე რეგისტრაციას, აუცილებელია შეამოწმოთ რამდენიმე ასპექტი.
უპირველეს ყოვლისა აუცილებელია რომ დარწმუნდეთ მის სანდოობაში. ეს მოიცავს მისი ლიცენზიის შემოწმებას, მომხმარებელთა კომენტარებისა და პლატფორმის გამჭვირვალობის გათვალისწინებას. თუ პლატფორმას არ აქვს მითითებული დეტალური ინფორმაცია ლიცენზიის და მისის სარეგისტრაციო ნომრის შესახებ, გირჩევთ არ აირჩიოთ ვაჭრობისთვის. ასევე არსებობს ბევრი მიმოხილვის გვერდი სადაც მომხმარებლები თავიანთ გამოცდილებას გიზიარებენ. რეპუტაციის შემოწმების შემდეგ, გაეცანით პლატფორმის მიერ შემოთავზებულ პირობებს.
კონკრეტულად გაითვალისწინეთ რეგისტრაციისას სავალდებულო ინფორმაციის დეტალები, სავალდებულო შესატანი დეპოზიტის ოდენობა, გადასახადების რაოდენობა და მათი ოდენობა, ნებისმიერი სხვა დეტალი, რომელიც უშუალოდ ეხება თქვნენს სავაჭრო გამოცდილებას პლატფორმაზე. ასევე აუცილებელია გაეცნოთ რა სავალუტო წყვილებს გთავაზობთ პლატფორმა და როგორია ფინანსური ტრანსაზქციების დეტალები. არ გირჩევთ აირჩიოთ პლატფორმა სადაც თანხის განაღდების შესაძლებლობები მწირია, ლიმიტი მცირე ხოლო მოსალოდნელი მოცდის პერიოდი დიდი.
რაც შეეხება საქრთველოში ფორექსით ვაჭრობას, როგორც გითხარით ქართული საბროკერო კომპანიის არსებობა დადასტურებული არ არის თუმცა ლარის ფორექსით ვაჭრობა სხვადასხვა საბროკერო პლატფორმაზე შესაძლებელია. ვაჭრობის დასაწყებად დიდი ინვესტიცია არ არის საჭირო, რადგან ეს მეტი წილად საბროკერო კომპანიაზეა დამოკიდებული. შესაძლოა ამისთვის რამდენიმე ათეული დოლარი დაგჭირდეთ ან პირიქით საჭირო იყოს 100 დოლარზე მაღალი ინვესტიცია. თუ გსურთ რომ დაზოგოთ დრო, გირჩევთ აირჩიოთ ცნობილი საბროკერო კომპანია XM.
ფორექს ბროკერები რამდენიმე ყველაზე გავრცელებულ პლატფორმებს იეყენებენ როგორიციაა MT4, MT5, და სხვა. დამწყებთათვის რეკომენდებულია MT4-ის იგივე MetaTrader4-ის გამოყენება. ეს არის პლატფორმა რომელიც გამოირჩევა მარტივი სტრუქტურით და დამხმარე ფუნქციებით, რომელიც მეტად გაამარტივებს ბაზარზე დაკვირვებას და საჭირო ანალიზების გაკეთებას. თუ თქვენ გსურთ ფორექსით ვაჭრობა მეტად პროფესიულ დონეზე შეისწავლოთ, შეგიძლიატ გაიაროთ მრავალი უფასო თუ ფასიანი დისტანციური კურსები, რომლებიც საქართველოში რამდენიმე საგანმანათლებლო ცენტრშიც არის ხელმისაწვდომი.
ვინაიდან საქართველოში ფოექს ბაზარი აქტუალური არ არის, ქვეყანის ბაზარზე წარმოჩენილი ტრენდების შესახებ ბევრი არაფრის თქმა შეგვიძლია. ქართული ლარი ბოლო პერიოდის განმავლობაში საკმაოდ მყარი და სტაბილურია, რაც შეიძლება აქცევდეს მას ერთ-ერთ ეფექტურ ვალუტად ფორექსით ვაჭრობისთვის. ასეე შედარებთ სტაბილური გახდა დოლარის კურსიც, რასაც ვერ ვიტყვით თურქულ ლირასა თუ ევროზე. შესაბამისად, საქართველოს ფორექს ბაზარზე მეტად ეფექტური იქნება მეორეხარისხოვანი ან ძირითადი სავალუტო წყვილების გამოყენება.
